Nasihatteki Samimiyet

Siraceddin Önlüer | Ocak 2013 | DİĞER YAZILAR

Nasihat kelimesi, bildiğimiz manasının yanında “bir şeyi veya bir kimseyi içten sevmek, gönülden bağlanmak, sadakat ve samimiyet göstermek, arı, duru ve saf olmak” gibi manalar için de kullanılır. Yani kısaca samimiyet demektir. “Din nasihattir.” hadis-i şerifinde de bu anlamda kullanılmıştır.

“Nasihat” denildiğinde akla ilk gelen şey “öğüt”tür. Oysa bu kelime manaca en zengin, en kapsamlı kelimelerden birisidir. Arapçadan dilimize geçen nasihat’tan sadece öğüt manasını almak doğru değildir.

Evet; nasihat, “öğüt vermek, vaaz etmek, tavsiye etmek, ihtar etmek, iyiye ve hayra davet etmek, kötü ve şerli işlerden sakındırmak, güzel konuşmak, ibret verici ifadeler kullanmak” gibi manalara gelmektedir. Fakat aynı zamanda “bir şeyi veya bir kimseyi içten sevmek, gönülden bağlanmak, sadakat ve samimiyet göstermek, arı, duru ve saf olmak” gibi manalar için de kullanılır.

Çok bilinmeyen bir kelime olsa da “nasuh” da bu köktendir. Mübalağa ifade eder. İçinde aldatma duygusu olmayan, kalbi halis kimseler için nâsih veya nasuh ifadesi kullanılır. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de içten ve samimi yapılan tövbeye, “Tövbe-i Nasuh” ifadesi kullanılmıştır. Yine Arapçada kumaşın elbiseye dönüştürülmesini ifade etmek için de “nasuh” kelimesi kullanılmıştır. Bu sebeple dikiş iğnesine “minsah” denilmiştir. İçten ve gönülden yapılan tövbelere “nasuh” denilmesi de bundandır. Zira din günahlarla yıpranıp yırtılıyor, samimi tövbe ile de yeniden dikiliyor!

Samimiyet dini

“Din nasihattir.” demekten maksat, “din samimiyettir, sadakattir” demektir. Yani içten ve gönülden bağlılıktır. Bunun zıddı ise aldatmaktır, kandırmaktır, ikiyüzlü davranmaktır.

Efendimiz s.a.v. “Din nasihattir.” buyurdu. Bunun üzerine sahabiler:

– Kimin için ya Rasulallah, diye sordu. Hz. Peygamber s.a.v. buyurdu ki;

– Allah için, Allah’ın kitabı için, Rasulü için, müminlerin yöneticileri için ve tüm müslümanlar için nasihattir. (Müslim, İman, 95; Ebu Davud, Edeb, 59; Tirmizî, Birr 17; Nesaî, Biat, 31, 41)

Evet, insan samimi olmalıdır. Hadiste de ifade edildiği gibi, başta Allah’a, Kitab’a, Peygamber’e, amirlere ve tüm müminlere karşı samimi olmalıdır.

Allah’ın emir ve yasaklarını hiçe sayan bir kimse O’na karşı samimi değildir. Yine Kur’an-ı Kerim’i okumayan, ona göre hareket etmeyen, ona göre yaşamayan kimse Allah’ın Kitabı’na karşı samimi olamaz. Aynı şekilde Hz. Peygamber s.a.v.’e itaat etmeyen, O’nun sünnetine uymayan, tazim etmeyen, onu sevmeyen, sevdiklerini sevmeyen, ailesine ve ashabına dil uzatan bir kimse peygamberine karşı samimi değildir. Yine İslâm’a göre hareket eden idarecilere itaat etmeyen, onlara yardım ve destek vermeyen bir kimse dinde samimi değildir. Bunun gibi müminlere zarar veren, eziyet eden, kusurlarını araştıran, faziletlerini gizleyen, yardımda bulunmayan, iyiye yönlendirip kötüden sakındırmayan, büyüklerine saygı, küçüklerine şefkat göstermeyen bir kimse müslüman kardeşlerine karşı samimi sayılamaz.

En büyük nasihatçiler

Her peygamber birer nasihatçi idi. Ümmetlerinde samimiyet ve sadakat isterlerdi. Onlara gönderiliş sebebini hatırlatırlardı. Olgun ve kâmil olmalarını isterlerdi. Mesela Hz. Nuh a.s., kavmine nasihat ediyor ve şöyle diyordu:

“Ben size öğüt veriyor ve bu nasihatimle sizin iyiliğinizi istiyorum.” (A’raf, 62)

Yani ey kavmim! Size olgunluk ve kemâl yolunu gösteriyorum. İyiliğinizi ve hayrınızı arzu ediyorum, samimiyetle kurtuluşunuzu istiyorum!

“Ben sizin için güvenilir bir nasihatçiyim.” (A’raf, 68) ayet-i kerimesi de aynı mahiyettedir. Peygamberlerin ümmetleri ve insanlık için birer nasihatçi olduklarını ve onları tevhid akidesine davet ettiklerini bu defa Hûd a.s.’ın dilinden bildirmektedir.

Güvenilir olma şartı

Evet; her peygamber güvenilir bir nasihatçi idi. Peygamber olarak gönderilen her zatın emin/ güvenilir olması gerekiyordu. Bu peygamberliğin gereğidir. Bunun gibi, peygamberlik görevi olan nasihati üstlenen her insanın da güvenilir olması gerekir. Başta kendisi samimi olmalıdır ki, bir başkasını da samimiyete, dine davet edebilsin. Nasihatin inandırıcı ve tesirli olması, herkesten evvel nasihatçinin anlattıklarını yaşamasına bağlı değil midir? Ayrıca şu hadis-i şerifi akılda tutmak gerekir:

“Kime ilme dayanmayan bir fetva verilmişse, bunun günahı ona fetva verene aittir. Kim bir kardeşine gerçeğin başka olduğunu bile bile farklı bir yönlendirmede bulunursa ona ihanet etmiş olur.” (Ebu Davud, İlim 8)

Nasihat müminlere fayda verir

Nasihat dinin emridir, bir vecibedir. Dinî hayat ona bağlıdır. Böyle olmasaydı, Allah peygamber gönderir miydi? Nasihat faydasız olsaydı peygamberler bu kadar uğraşır mıydı? Cenab-ı Hak şöyle buyurmaktadır:

“Öğüt ver; doğrusu öğüt müminlere fayda verir.” (Zâriyat, 55)

Öğütten, vaaz ve nasihatten ancak kalbi hak ve hakikate açık olduğu için müminler fayda görür. Fakat kimin ne zaman mümin olacağını bilemediğimiz için mümin-inkârcı herkesi uyarmak, nasihat etmek zorundayız.

Nasihat insanların hayrını ve iyiliğini istemektir. Bütün peygamberler de bunu istemişler, bunun için her imkan ve fırsatta insanlara nasihat etmişlerdir. Fakat insanlar nasihatçileri sevmezler, hatta onlara eziyet ederler. Allah Tealâ Hz. Salih a.s.’ın dili ile bu gerçeği şöyle beyan etmektedir:

“Size nasihat ettim, hayrınıza çalıştım. Ama sizler nasihat edenleri sevmezsiniz.” (A’raf, 79) Bununla beraber Lokman a.s.’ın oğluna nasihat ettiği gibi, “Namazı kılmalı, iyiliği emredip kötülükten sakındırmalı ve bu konuda başa gelen sıkıntılara sabredilmelidir. İşlerin en önemlisi ve en büyüğü de bunlardır.” (Lokman, 17)

Alıntı: http://semerkanddergisi.com/nasihatteki-samimiyet/

Yorumlar