BERAT  GECESİ 

Muhterem Müslümanlar!

Dinimizin ,mü’minlere ihsan ettiği faziletli gecelerden biri de Şaban ayının 15.gecesi olan Berat gecesidir.

Berat kelimesi lügatte borçtan ,hastslıktan, suç ve cezadan kurtulma anlamına gelmektedir.Istılahta ise,günahlardan arınmak,Allah’ın rahmetine ve affına kavuşmak,Allah katında berat etmek ve temize çıkmak demektir.      

Cenab-ı Hak  Duhan suresinde şöyle buyurur:

“Ha Mim ,Apaçık kitap hakkı için, Biz O’nu gerçekten mübarek bir gecede indirdik.Bir gece ki her hikmetli iş onda ayırt edilir”[1]

Müfessirlerin bir kısmı,ayet-i kerimede geçen “Mübarek Gecenin” Berat gecesi olduğunu ve bu gecede Kuran-ı kerimin topluca dünya semasına indirildiğini; Kadir gecesinde ise,bölüm bölüm Rasülüllah (s.a.v)’e nazil olmaya başladığını ifade etmişlerdir.[2]Bu gecenin mübarek oluşunun sebeplerinden biri de budur.

Çünkü Kuran-ı Azimüşşan inmezden önce insanoğlun efkarını dalalet, kalbini küfür bulutları kaplamıştı. İnsan mabud-u hakikiyi bırakmış, taşlara, ağaçlara ve putlara tapmaya başlamıştı. Kulun itaat bağları kopmuş, insan denilen varlık kokuşmuştu. Cinayet verezaletler sayılamıyacak kadar çok ,yazılamıyacak kadar bayağı idi.

İşte buduruma gelen yeryüzüne, Kuran’ın inmesinin birinci devresi,Şaban ayının onbeşinci gecesine rastlamaktadır.

Berat Gecesinin Faziletine Dair Hadis-i Şeriflerin Bazıları:

     Hz. Aişe(r.a) buyurmuştur: “Bir gece  Rasülüllah (s.a.v)’ikaybettim.Dışarı çıktım.Bir de gördüm ki Rasülüllah (s.a.v) “Baki” denilen yerde.Ve bana şöyle buyurdu:Allah ve onun Rasülünün sana haksızlık etmesinden mi korkuyorsun? Hz. Aişe de Ey Allah’ın Rasülü,seni, zevcelerinden birinin yanına gittiğini sandım,dedi.Rasülüllah (s.a.v) şöyle buyurdu: Allah Teala rahmetiyle şaban ayının on beşinci gecesi dünya semasına tecelli eder ve kelp kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısından daha fazla kişiyi bağışlar[3]

Hz. Ali (r.a) Rasülüllah (s.a.v)’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:Şaban ayının yarı gecesi olduğunda gecesini ihya ediniz.Gündüzünde oruç tutunuz.Allah Teala bu gecede,dünya semasına güneşin batmasından itibaren tecelli eder,fecrin doğuşuna kadar şöyle nida eder: Yokmu bağışlanma isteyen mağfiret edeyim,yokmu rızık isteyen, rızıklandırayım,yokmu şunu isteyen bunu isteyen.[4]

Ebu Musa(r.a) Nebi(s.a.v)’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:

Şüphesiz Allah Teala,şaban ayının yarı gecesi,kulların durumunu gözden geçirir,müşrik ve husumet durumunda olanlardan başka,kullarının bütün günahlarını affeder.[5]          

Abdullah b. Amr (r.a) Nebi (s.a.v)’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “Şüphesiz Allah Teala şaban ayının yarı gecesinde yarattıklarının durumuna bakar ,iki zümre hariç kullarını bağışlar. O iki zümre: Düşmanlık besleyen ve cana kıyandır.[6]      

Osman b. el As, Rasülüllah (s.a.v)’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “Şaban ayının yarı gecesi olduğunda bir nidacı şöyle nida eder; yokmu bağışlanma dileyen mağfiret edeyim, yokmu bir şey isteyen vereyim,bir kimse ne isterse istesin vereyim.Ancak zina eden ve şirk koşan müstesna.[7] 

Muhterem Müslümanlar!

Kuran-ı Kerimde ve hadis-i şeriflerde şanından bahsedilen berat gecesinin hikmet ve faziletini islam alimleri beş esasta  toplamışlardır.

1-Her mühim iş bu gece ayrılır. Bir sene içinde olacak hadiseler ,ameller, rızıklar, eceller, hastalıklar, yükselme ve alçalmalar, bu gece yazılır ve ilgili meleklere teslim edilir.

Harplere,zelzelelere ve çöküntülere ait işler Cebrail (a.s)’a, ölüm ve felaketlere ait kısım Azrail (a.s)’a,rızıklara ait kısım Mikail(a.s)’a,amellere ait kısım da İsrafil (a.s)’averilir.[8] 

Bu sebeple, Berat gecesi bütün sene işlenen iyilik ve kötülüklerin hesabını yapma ve bu hesabın ışığı altında hareketlerimize yön verme gecesidir.

2-Bu gece yapılan ibadetin fazileti çok büyüktür.Bu bakımdan Peygamberimiz(s.a.v) bu gece her zamankinden  daha çok ibadet ve taatte bulunmuşlar ve Hz.Aişe’ye hitaben şöyle beyan etmişlerdir: “Ey Aişe bu gece hangi gecedir buyurduğunda” Aişe validemiz dedi ki Allah ve Rasülü daha iyi bilir. “Bu gece Şabanın 15.gecesidir ki ,bu gece dünyada yapılan ameller ve kulların işleri Allah’a arzolunur. Bu gece Allah Tealanın cehennemden azat ettiği kullarının sayısı,Beni Kelp kabilesinin koyunları sayısıncadır. Sen şimdi bu geceyi ibadetle geçirmem içi bana izin verirmisin? buyurduğunda, elbette dedi. Rasülüllah hemen namaza kalktı.Kıyamda fazla durmayıp,Fatiha ve kısa bir zamm-ı sureden sonra gece yarısına kadar secdede kaldı.Sonra ikinci rekat için kalktı.Bunda da ilk rekattaki gibi okuyup, secdeye indi. Secde sabaha kadar uzadı.Ben bu halde iken Rasülüllah ‘a bakardım.Secdesi o kadar uzamış, kendinden o kadar geçmişti ki ruhu kabzolundu sandım.Yanına yaklaştım. Mübarek ayaklarına dokundum,hareket etti.Secde de:    

“İlahi! Cezandan affına sığındım.Gazabından rızana güvendim. Senden sana sığındım.Senin senan büyüktür. Fakat seni hakkıyla senin kendi nefsini sena ettiğin gibi övmekten acizim.”deyip yalvardığını ve sena ettiğini işittim.

Ya rasülellah secdede bazı şeyler söylüyordun. Halbuki başka zaman bunları sizden duymamıştım. dediğinde , Ey Aişe, söylediğim şeyleri öğrendin mi? buyurdu. Evet dedim. Siz onları öğretiniz. Zira Cebrail (a.s) onları secdede iken zikretmemi bana emreylemişti,buyurdular.[9]

3-Yüce Allahımız bu gece rahmetini bol bol ihsan eder. Yeter ki temiz bir niyetle O’na dua ve niyazda bulunalım.

4-Bu gece müminler için af ve mağfiret gecesidir.Ancak tevbe etmedikleri takdirde, bu gecenin af ve mağfiretinden şu kimselerin istifade edemiyeceğini  Hz Peygamber haber veriyor:

a)       Din kardeşlerine karşı devamlı bir kin ve düşmanlık taşıyanlar.

b)       Ana ve babasına isyan edenler,

c)       Başkalarına zulüm ve haksızlık edenler

d)       Zina yapan,namus ve iffete dil uzatan fakirler,

e)       İçki gibi kibir gibi Allah’ın yasakladığı kötülüklere bulaşanlar,

f)        Allah’a eş ve ortak koşanlar.[10]    

5-Bu gece Hz. Peygamber (s.a.v)’e umumi şefeat hakkı verilmiştir.[11] 

Hasan Basri (k.s) Hz. Nin Kederi  Onun şabanın 15. günü evinden çıktığını görenler onun halini kabrinden çıkarılmış bir kimseye benzetirlerdi.Zira mübarek yüzü pek ziyade solgun,bakışları çok durgun idi.Kendisine ,Ey Hasan Basri ,yüzündeki bu üzüntü,halindeki bu değişiklik nedendir?diye sorulduğunda, Hasan Basri (k.s):Allah Tealaya yemin ederim ki, denizde gemisi parçalanıp batan kimsenin derdi,benden çok değildir.Niçin dediklerinde de:Çünki ilm-i yakin ile biliyorum ki günahım vardır,sevabımdan ise korkmaktayım.Sevaplarımın ya da iyiliklerimin kabul veya red olacağını bilemiyorum,cevabını vermiştir.[12] 

Muhterem Müslümanlar!

Bu geceyi ihya edenlere ne mutlu. Allah Teala bu gece kullarının kendisine yalvarmalarını, ne isterlerse dilemelerini bekliyor.Biz de dilenebilir isek, Hz. Allah’ta bizden razı olursa,bunun fevkinde bir mutluluk düşünülemez.

Çünkü Allah  af istiyenlerin bütün günahlarını affediyor.Bizim de günahımız çok,affa ihtiyacımız var. Sahibimize karşı sevgimizi,samimiyetimizi ibraz edbilir isek beratımızı almış olacağız.

Bir talebe sene sonunda iyi bir karne alırsa, okuldan evine sevine sevine gelir. İyi bir karne alamıyanlar ise mahzun ve mükedder olarak evlerine dönerler,boyunları da büküktür. Bir talebe bir senenin karnesi için bu kadar sevinir veya bir sene kaldım diye  bu kadar üzülürse, bir hayat-ı ebediyenin beratını almak veya almamakla karşı karşıya kalan insanların durumlarının nasıl olması icab eder?Talebenin sevincine bakın bizim durumumuza bakın...

Halbuki gökyüzü kapılarından sabaha kadar seslenen Melaike-i Kiramın müjdeledikleri o amellerin hepsini biz bu gece yapabiliriz. Mevlamızın indinde kabul ve makbul olursa, bizi o müjdelere nail eder,beratlarını verdiği kullarının arasına katar. İşte o zaman biz de çocuklar gibi sevinmeye hak kazanırız.  

Mühim olan imanla göçmek,bu beratların bu karnelerin asıl metni orada görülecek. Bizim bu fırsatları asla kaçırmamamız lazım. Bir dahaki berat gecesine erişip erişemiyeceğimizi bilmiyoruz. Belkide bu ömrümüzün son berat gecesi olacak. Şu halde elde fırsat,dilde ruhsat varken gayret etmek gerekiyor.

Allah ve Rasülü değer vermiş,biz de değer verelim. Değer verirsek  Mevlamız da bizi değerlendirir. Ne demek  bu? Affeder  rızasıyla karşılar.

O halde mü’minler! Allah’ın affının, rahmet ve mağfiretinin bol bol tecelli ettiği bu gecede, her zamankinden daha çok tevbe ve istiğfar edelim. Bol bol Kuran-ı Kerim okuyalım. Kılmadığımız namazlarımız var ise kaza edelim.Yoksa nafile namaz kılalım.Büyüklerimizi ziyaret edip hayır dualarını alalım.Ölülerimizi rahmetle anıp dargınlarımızı barıştıralım.Yaşantımızla çocuklarımıza güzel örnek olalım.Bir sene boyunca yapmış olduğumuz işlerin hesabını yaparak,yanlışlarımız varsa düzeltelim.Bu gecenin feyiz ve bereketinden uzaklaştıran,kin ,nefret,düşmanlık,kibir,ana ve babaya isyan gibi davranışlardan uzaklaşalım.Gelmekte olan Ramazan ayına şimdiden hazırlanalım.Unutmayalım ki,dünya ve ahiret saadetine ulaşmak,müslümanca yaşamakla mümkündür.

Mübarek Berat kandilinizi tebrik eder,size ve bütün mü’minlere hayırlar getirmesini Yüce Mevlamızdan niyaz ederim.      

Hazırlayan: Hasan BAŞKIRIK 

Yorumlar